بنگلادش روند انتقال هزاران پناهنده روهینگیایی به جزیره‌ای در خلیج بنگال که «جزیره زندان» لقب گرفته را شروع کرده است. این جزیره در معرض سیل‌های شدید و توفان‌های چرخنده قرار دارد و این اقدام بنگلادش، اعتراضات بین‌المللی را برانگیخته است.

جزیره ‌زندان که اینک اعتراض‌برانگیز شده است، در فاصله حدود ۳۴ کیلومتری سرزمین اصلی بنگلادش قرار دارد و می‌تواند یک‌ دهم پناهندگانی را در خود جای دهد که اکنون در اردوگاه‌های پناهندگان در کاکس‌بازار واقع در نزدیکی مرز میانمار پخش شده‌اند.

این جزیره که تنها ۲۰ سال از زیر آب بیرون آمدن آن می‌گذرد، هرگز مسکونی نبوده است و در فصل باران‌های موسمی مدام به زیر آب می‌رود.

مرد ۳۱ ساله‌ای که او را از اردوگاه‌های نزدیک کاکس‌بازار سوار اتوبوسی کرده‌اند در مصاحبه با رویترزگفت: «به زور ما را آورده‌اند. سه روز گذشته وقتی شنیدم خانواده‌ام در فهرست قرار دارند فرار کردم اما دیروز دستگیر شدم و مرا به این جا آوردند.»

زن ۱۸ ساله‌ای می‌گوید که همسرش نام‌ آنها را در این فهرست نوشت چون فکر می‌کرد فهرست جیره غذا است اما وقتی گفتند فهرست انتقال به «باشان‌چار» است فرار کرد. او می‌گوید خودش هم در اردوگاه مخفی شده بود.

بنگلادش می‌گوید فقط پناهندگانی را به بهاسان‌چار انتقال می‌دهد که خودشان رضایت داده‌اند؛ اما شماری از پناهندگان و گروه های امداد شکایت کرده اند که پناهندگان را به زور به این جزیره سیلاب‌خیز می‌برند.

عبدالمؤمن، وزیر امور خارجه بنگلادش روز پنج‌شنبه به خبرنگاران گفت: «دولت هیچ‌کس را به زور به باشان‌چار نمی‌برد.»

سازمان دیدبان حقوق بشر وضعیت این جزیره را «نابسامان» خوانده است و احتمال داده است که آنجا خدمات درمانی کافی در اختیار پناهندگان نباشد. این سازمان همچنین از فقدان آزادی نقل وانتقال، خدمات آموزشی یا امکانات زیستی پایدار در این جزیره ابراز نگرانی کرده است.

سازمان پناهندگان بین‌الملل نیز با صدور اعلامیه‌ای گفته است که این انتقال «غیرانسانی و کوته‌بینانه» است و باید متوقف شود.

دانیل سالیوان، مقام ارشد بخش حمایت از حقوق بشر در این سازمان می‌گوید: «بدون انجام دادن ارزیابی‌های مناسب و اطلاع‌رسانی کافی به پناهندگان در مورد وضعیت این جزیره، چنین نقل‌وانتقالی با بازداشت دسته‌جمعی مردم روهینگیا هیچ فرقی ندارد و نقض خطرناک تعهدات بین‌المللی حقوق بشر است.»

سازمان ملل اعلام کرد در تدارک چنین انتقالی دخالت نداشته است و «اطلاعات محدودی» در این باره دارد. سازمان ملل همچنین اعلام کرد به این سازمان اجازه داده نشده است که برای انجام ارزیابی‌ فنی و ایمنی‌سنجی به این جزیره برود. در این بیانیه آمده است: «حق پناهندگان روهینگیا است که برای انتقال به باشان‌چار آزادانه و آگاهانه و بر اساس اطلاعات به‌روز، دقیق و مرتبط تصمیم‌گیری کنند. قبل از هر گونه انتقال به باشان‌چار، باید ارزیابی‌های حفاظتی فنی جامعی انجام گیرد و سازمان ملل مستقلا ایمنی، امکانات و پایداری زیستی باشان‌چار برای زندگی کردن پناهندگان را ارزیابی کند و پناهندگان در این جزیره به امکانات حفاظتی، خدماتی و امدادی دسترسی داشته باشند.»

مقامات دولتی می‌گویند با انتقال پناهندگان به این جزیره از معضل قدیمی ازدحام در اردوگاه‌ها و سکونتگاه‌های بیش از یک میلیون پناهنده روهینگیا کاسته می‌شود و شهریار الم، معاون وزیر امور خارجه بنگلادش، انتقادات سازمان‌های حقوق بشر را رد کرد.

سی‌ان‌ان به نقل از الم گزارش داد: متوجه نمی شوم. وقتی خودشان به هیچ وجه از پس انجام کارهای‌ خود برنمی‌آیند چرا با بهتر شدن زندگی پناهندگان مخالفت می‌کنند؟»

حدود یک میلیون از مردم روهینگیا که در سال ۲۰۱۷ در پی حملات ارتش میانمار، همسایه بنگلادش، ‌از این منطقه گریخته‌اند، در شبکه‌ای گسترده از اردوگاه‌های نابسامان در جنوب شرقی بنگلادش زندگی می‌کنند.